Andhra Pradesh Information In Marathi आंध्र प्रदेश भारताच्या दक्षिण-पूर्व किनारपट्टी भागातील एक राज्य आहे. आंध्र प्रदेश हे क्षेत्रफळानुसार भारतातील सातवे मोठे राज्य आहे. लोकसंख्येच्या आधारावर आंध्र प्रदेश हे पाचवे मोठे राज्य आहे. अमरावती ही आंध्र प्रदेशची राजधानी आहे. विशाखापट्टणम हे आंध्र प्रदेशातील सर्वात मोठे शहर आहे. आंध्र प्रदेशची लोकसंख्या ८४,५८०,७७७ आहे. आंध्र प्रदेशचे क्षेत्रफळ १,६२,९७५ किमी आहे. आंध्र प्रदेशात २६ जिल्हे आहेत. आंध्र प्रदेशची अधिकृत भाषा तेलुगू आहे.
आंध्र प्रदेशचा भूगोल
आंध्र प्रदेशची किनारपट्टी अंदाजे ९७४ किमी आहे. आंध्र प्रदेशच्या उत्तरेस महाराष्ट्र, छत्तीसगड आणि ओरिसा आहेत. पूर्वेला बंगालचा उपसागर आहे. दक्षिणेला तामिळनाडू तर पश्चिमेला कर्नाटक आहे. राज्याच्या पूर्व भागात दख्खनचे पठार आणि पूर्व घाट यांचा समावेश होतो. आंध्र प्रदेशचा उत्तरेकडील भाग डोंगराळ आहे. आंध्र प्रदेशातील मुख्य नद्या गोदावरी, कृष्णा आणि तुंगभद्रा आहेत.राज्याचा उत्तरेकडील भाग तेलंगणा प्रदेश आहे.
आंध्र प्रदेशची संस्कृती
प्राचीन काळी आंध्र प्रदेशात वास्तुकला आणि चित्रकला खूप विकसित झाली होती. कुचीपुडी हे आंध्र प्रदेशातील सर्वात प्रसिद्ध शास्त्रीय नृत्य आहे. आंध्र प्रदेशात सिनेमागृहांची संख्या जास्त आहे. आंध्र प्रदेशात जवळपास २७०० सिनेमा हॉल आहेत.
मथुरी, धमाल, अलाबा बथकम्मा, वीरनाट्यम आणि गोबी नृत्य देखील आंध्र प्रदेशात खूप लोकप्रिय आहेत. आंध्र प्रदेशातील पुरुष धोती कुर्ता घालतात आणि तरुणांना शर्ट आणि फ्लॉवर पँट घालणे आवडते. आंध्र प्रदेशातील महिलांना गोटेदार साडी नेसणे आवडते. काही स्त्रिया सलवार, कमीज आणि दुपट्टा घालतात.
आंध्र प्रदेशचे पर्यटन
आंध्र प्रदेशातील अनेक ठिकाणे पर्यटनाच्या दृष्टीने महत्त्वाची आहेत.विशाखापट्टणम हे आंध्र प्रदेशातील पर्यटकांना खूप आवडते. विशाखापट्टणममध्ये वालुकामय किनारे, उद्याने, बौद्ध अवशेष स्थळे, अराकू व्हॅली ही चांगली ठिकाणे आहेत. आंध्र प्रदेशातील तिरुपती येथे तिरुपती बालाजीचे मंदिर आहे.Andhra Pradesh Information In Marathi
येथे वर्षभर यात्रेकरू येतात. विजयवाडा हे आंध्र प्रदेशातील तिसरे मोठे शहर आहे. विजयवाडा जंगलांसाठी ओळखला जातो. विजयवाड्यात कृष्णा नदी वाहते आणि तिच्या काठावर अनेक ऐतिहासिक मंदिरे आहेत.
आंध्र प्रदेशातील धार्मिक स्थळे
आंध्र प्रदेशातील तिरुपती मंदिर खूप प्रसिद्ध आहे. हे भगवान व्यंकटेश्वराचे घर मानले जाते. आंध्र प्रदेशातील विजयवाडा हेही पर्यटकांचे आकर्षण आहे. पौराणिक कथेनुसार, देवी दुर्गाने राक्षसांचा नाश केल्यानंतर येथे विसावा घेतला म्हणून विजयवाडा हे नाव पडले. महानंदी हे आंध्र प्रदेशातील एक सुंदर गाव आहे.
हे गाव नऊ नंदी मंदिरांसाठी ओळखले जाते. महानंदी, शिवानंदी, गरुडानंदी, विनायकानंदी, सोमानंदी, कृष्णनंदी, प्रथमानंदी, सूर्यनंदी आणि नागनंदी ही नऊ नंदी मंदिरे आहेत.
द्राक्षाराम मंदिर हे ९ फूट उंच शिवलिंगासाठी ओळखले जाते. सूर्याची पहिली किरणे त्यावर पडतात.
श्री सोमेश्वर मंदिरात ५ फुटी शिवलिंग आहे. मंदिराच्या आवारात नंदीच्या पाच मूर्तीही आहेत.
आंध्र प्रदेशची भाषा
आंध्र प्रदेशची अधिकृत भाषा तेलुगू आहे. या राज्यातील दुसरी सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा उर्दू आहे. या भाषेला आंध्र प्रदेशात सह-अधिकृत भाषेचा दर्जा मिळाला आहे.
याशिवाय आंध्र प्रदेशात बंजारा, हिंदी आणि इंग्रजी भाषाही बोलल्या जातात. राज्याच्या काही भागात कन्नड, तमिळ, ओरिया या भाषाही बोलल्या जातात.
आंध्र प्रदेशचे अन्न
Andhra Pradesh Information In Marathi आंध्र प्रदेश हा मसालेदार पदार्थांसाठी देशभर ओळखला जातो. आंध्र प्रदेशात शाकाहारी आणि मांसाहारी असे दोन्ही पदार्थ खाल्ले जातात. हैदराबादच्या प्रसिद्ध पदार्थांमध्ये बिर्याणी, स्वादिष्ट भात, चटणी, मसालेदार लोणचे यांचा समावेश आहे.
आंध्र प्रदेशचे मुख्य अन्न बिर्याणी आहे.पेसरट्टू आंध्र प्रदेशातही प्रसिद्ध आहे.तो एक प्रकारचा डोसा आहे.आंध्र प्रदेशात दही भातही लोकप्रिय आहे.दही भाताशिवाय दक्षिण भारतीय जेवण पूर्ण होत नाही. आंध्र प्रदेशातही मेदू वडा लोकप्रिय आहे.
आंध्र प्रदेशातील लोकप्रिय व्यक्ती
१) स्वामी रामानंदतीर्थ
स्वामी रामानंदतीर्थ यांचा जन्म 1903 मध्ये झाला. ते हैदराबाद स्टेट काँग्रेसचे प्रमुख नेते होते. हैदराबाद मुक्तिसंग्रामाचे नेतृत्व त्यांनी केले. ते शिक्षक आणि सामाजिक कार्यकर्ते होते. 1972 मध्ये त्यांचे निधन झाले.
२) सरोजिनी नायडू
सरोजिनी नायडू यांचा जन्म १८७९ मध्ये हैदराबाद येथे झाला. ती अभ्यासासोबत कविताही लिहायची. गोल्डन थ्रेशहोल्ड हा त्यांचा पहिला कविता संग्रह होता.त्याच्या लोकप्रियतेमुळे कानपूर येथे झालेल्या काँग्रेस अधिवेशनाच्या अध्यक्षा झाल्या. त्यांची उत्तर प्रदेशच्या राज्यपालपदी नियुक्ती झाली.१९४९ मध्ये त्यांचे निधन झाले.
३) रामोजी राव
रामोजी राव यांचा जन्म 1936 मध्ये आंध्र प्रदेशातील कृष्णा जिल्ह्यात झाला. ते एक व्यापारी आणि मीडिया मास्टर होते. ते रामोजी ग्रुपचे अध्यक्ष होते. रामोजी फिल्मसिटी हा जगातील सर्वात मोठा फिल्म स्टुडिओ मानला जातो.
४) डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन
डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचा जन्म १८८८ मध्ये झाला. ते भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती आणि दुसरे राष्ट्रपती होते. ते एक प्रसिद्ध शिक्षक देखील होते.त्यांच्या स्मरणार्थ दरवर्षी 5 सप्टेंबर रोजी शिक्षक दिन साजरा केला जातो. 1975 मध्ये त्यांचे निधन झाले
५) एस.पी.बालासुब्रमण्यम
एस. पी. बालसुब्रमण्यम यांचा जन्म 1946 मध्ये झाला. तो एक भारतीय अभिनेता, संगीत दिग्दर्शक, गायक आणि चित्रपट निर्माता होता. त्यांना अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. 2020 मध्ये त्यांचे निधन झाले.
आंध्र प्रदेशातील किल्ल
१) बेल्लमकोंडा किल्ले
हा किल्ला गुंटूर जिल्ह्यात आहे. या किल्ल्याचा सुरुवातीचा इतिहास अस्पष्ट आहे.हा किल्ला कोंडविडच्या रेड्डी राजांनी बांधला असे म्हणतात.
२) गजानन किल्ला
हा किल्ला विशाखापट्टणममध्ये आहे. हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.हा किल्ला छायाचित्रणासाठी चांगला आहे.
३) कोंडापल्ली किल्ला
हा किल्ला कोंडापल्ली कोटा या नावानेही ओळखला जातो. हा किल्ला मुसनुरी नायकाने बांधला.हा किल्ला विजयवाडाजवळ आहे. या किल्ल्याला सलग तीन प्रवेशद्वार आहेत. मुख्य प्रवेशद्वाराला ‘दर्गा दरवाजा’ असे म्हणतात.
४) उदयगिरी किल्ला
हा किल्ला नेल्लोर जिल्ह्यात आहे. हा किल्ला 14 व्या शतकात बांधला गेला.हा किल्ला लागुला गजपतीने बांधला. इतिहासात या ठिकाणाला खूप महत्त्व आहे. या किल्ल्यात तीन इमारती होत्या. यातील आठ इमारती टेकडीवर तर पाच इमारती टेकडीच्या खाली होत्या.
FAQ Andhra Pradesh
आंध्र राज्य का निर्माण झाले?
मद्रास राज्यातील तेलुगू लोकांच्या हिताचे रक्षण करण्याच्या प्रयत्नात, पोट्टी श्रीरामुलू यांनी मद्रास राज्य सरकारला तेलुगू भाषिक जिल्हे (रायलसीमा आणि कोस्टल आंध्र) मद्रास राज्यापासून वेगळे करण्याच्या सार्वजनिक मागण्या ऐकण्यास भाग पाडण्याचा प्रयत्न केला. प्रयत्न केला.
आंध्र प्रदेशची खासियत काय आहे?
पर्यटन विभाग आंध्र प्रदेशला भारताचा कोहिनूर म्हणून प्रोत्साहन देतो आणि तिरुपती मंदिरासाठी प्रसिद्ध आहे. याव्यतिरिक्त, भारतातील 12 ज्योतिर्लिंग मंदिरांपैकी एक श्रीशैलम मल्लिकार्जुनेश्वर येथे देखील आहे. याशिवाय आंध्र प्रदेशातील आणखी काही प्रसिद्ध ठिकाणांची चर्चा या लेखात केली आहे
आंध्र प्रदेशातील प्रमुख शहरे कोणती आहेत?
विशाखापट्टणम, विजयवाडा, गुंटूर, भीमावरम, चित्तू