अलकनंदा नदीबद्दल संपूर्ण माहिती मराठीत Alaknanda River Information In marathi

Alaknanda River Information In marathi अलकनंदा नदीची मराठीतील माहिती हा आपल्या आजच्या लेखाचा विषय आहे. या लेखाद्वारे आपण अलकनंदा नदीची माहिती जाणून घेणार आहोत आणि ही नदी कोठून उगम पावते हे देखील कळेल. अलकनंदा नदीचा इतिहास काय आहे यासारख्या सर्व छोट्या गोष्टी.

अलकनंदा नदीबद्दल संपूर्ण माहिती मराठीत Alaknanda River Information In marathi

अलकनंदा नदीबद्दल या लेखात सविस्तर चर्चा करण्यात आली आहे त्यामुळे तुम्ही हा लेख शांतपणे वाचू शकता आणि नदीबद्दल माहिती मिळवू शकता. या लेखाचा मुख्य उद्देश फक्त लोकांना भारतातील नद्यांची माहिती देणे हा आहे. त्यामुळे तुम्हाला नद्यांबद्दल जाणून घेण्यात रस असेल तर तुम्ही हा लेख वाचू शकता.

अलकनंदा नदी आणि भागीरथी नदी या दोन्ही उत्तराखंडच्या महत्त्वाच्या नद्या म्हणून ओळखल्या जातात. गंगा नदी देखील एक अतिशय पवित्र नदी आहे आणि अलकनंदा नदी देखील भारतीय लोकांसाठी एक अतिशय पवित्र आणि धार्मिक नदी आहे. अलकनंदा नदीचा उल्लेखही अनेक कथा पुराणात आढळतो. गंगा नदीच्या दोन मुखांपैकी एक मुख अलकनंदा नदीचे व दुसरे मुख भागीरथी नदीचे आहे.

अलकनंदा नदीची लांबी १९५ किमी आहे. तसेच ही नदी भागीरथी हिमनदीतून उगम पावते. त्यामुळे या दोन नद्यांचे महत्त्व उत्तराखंडमध्ये सर्वाधिक आहे. बद्रीनाथ मंदिर अलकनंदा नदीच्या काठावर आहे. अलकनंदा नदीच्या उगमानंतर ती तिबेटमधील सरस्वती नदीच्या एका उपनदीला मिळते आणि तिथे अलकनंदा नदी संपते.

Alaknanda River Information In marathi

अलकनंदा नदीचा इतिहास

अलकनंदा नदी उत्तराखंडची महत्त्वाची नदी असल्याने तिची पूजाही केली जाते. अनेक जुन्या महाकाव्यांमध्ये नदीचा उल्लेख आढळतो की अल्बानंदा नदी आणि भागीरथी नदी या दोन्ही अतिशय प्राचीन आणि पवित्र आहेत. उत्तराखंडमध्ये अलकनंदा नदीला विशेष धार्मिक स्थान आहे आणि उत्तराखंडचे लोकही या नदीला खूप महत्त्व देतात.

कथांमधील नदीच्या उल्लेखावरून नदीचा इतिहास खूप जुना आणि दीर्घ असल्याचे दिसून येते. नदीचा इतिहासही मोठा आणि जुना आहे तसेच नदीच्या काठावरील सर्वात महत्त्वाचे आणि धार्मिक तीर्थक्षेत्र बद्रीनाथ आहे, त्यामुळे या नदीला अनन्यसाधारण धार्मिक महत्त्व आहे.

अलकनंदा नदीच्या मार्गावर बांधलेल्या धरणाची माहिती

अलकनंदा नदीची लांबी १९५ किमी असल्याने या नदीच्या प्रवाहावर अनेक धरणे बांधण्यात आली आहेत. वीजनिर्मितीसाठी अलकनंदा नदीच्या मार्गावर सहा बंधारे असून, त्यापैकी उर्वरित आठ बंधारे बांधणे बाकी आहे. आमच्याकडे असलेल्या माहितीनुसार या नदीच्या प्रवाहावर 23 बंधारे बांधण्यात आले आहेत.

यापैकी बहुतांश धरणे वीजनिर्मिती करतात आणि वीस शहरांना वीजपुरवठा करतात. अलकनंदा नदीच्या मार्गावर इतकी धरणे बांधली आहेत की प्रत्येक धरणाची माहिती देऊ शकत नाही, म्हणून आम्ही खाली फक्त धरणांची नावे देत आहोत.

कालीगंगा-I, कालीगंगा-II, कोटी भेळ IB, कोटी भेळ II, मदमहेश्वर, तपोवन विष्णुगड, श्रीनगर, सिंगोली भटवारी, बद्रीनाथ, तपोवन, थराली, तिलवाडा उरगम, विष्णू प्रयाग

अलकनंदा नदीच्या प्रदूषणाचे कारण

अलकनंदा नदी ही उत्तराखंडची सर्वात महत्त्वाची नदी आहे. गुगलवर उपलब्ध माहितीनुसार अलकनंदा नदीही प्रदूषित असल्याचे आढळून आले आहे. इतर नद्यांप्रमाणे ही नदी कारखान्यातील पाणी किंवा शहरातील सांडपाण्याने प्रदूषित होत नाही.
तर अलकनंदा नदी वीजनिर्मिती करणाऱ्या धरणांमुळे प्रदूषित होत आहे. कारण अलकनंदा नदीच्या सर्वेक्षणानुसार वीजनिर्मितीमुळे नदीचे पाणी प्रदूषित होत असल्याचे समोर येत आहे.

सुरुवातीला त्याचे प्रमाण कमी होते परंतु हळूहळू नदीचे प्रदूषण वाढत आहे. आणि नदी अधिक प्रदूषित होण्याआधी त्याबाबत काहीतरी केले पाहिजे, असा इशारा सरकारकडून देण्यात आला आहे.

अलकनंदा नदीचे पाणी कशासाठी वापरले जाते?

अलकनंदा नदीचा मार्ग खूप लांब आहे, म्हणजे १९५ किमी. आहे. नदीच्या काठावर बरीच शहरे किंवा गावे आहेत आणि ही गावे पिण्यासाठी किंवा इतर कारणांसाठी नदीचे पाणी वापरतात. मात्र याशिवाय नदीकाठावर बांधलेल्या धरणांमधूनही मोठ्या प्रमाणात वीजनिर्मिती होते. कारण नदीच्या प्रवाहावर अनेक जलविद्युत धरणे आहेत.

जे नदीचे पाणी वीज निर्मितीसाठी वापरते आणि ही वीज पुढे शहरांना पुरवली जाते.

त्यामुळे अलकनंदा नदीचे पाणी बहुतांशी शेती आणि वीजनिर्मितीसाठी वापरले जाते.

अलकनंदा नदीबद्दल मनोरंजक माहिती

• अलकनंदा नदी ही धार्मिक नदी असल्याने या नदीशी धार्मिक गोष्टींसोबत काही धार्मिक गोष्टी निगडित आहेत, आम्ही तुम्हाला खाली रंजक गोष्टी सांगणार आहोत.

• अलकनंदा नदी किमान एक किलोमीटर लांब असून ती उत्तराखंडमध्ये उगम पावते आणि नंतर तिबेटपासून थोड्या अंतरावर उर्वरित नद्यांना मिळते.

• अलकनंदा नदीच्या काठावर असलेले बद्रीनाथ मंदिर हे भारतातील सर्वात धार्मिक स्थळ आहे, त्यामुळे या नदीला मोठे धार्मिक महत्त्व आहे.

• अलकनंदा नदीचा उल्लेख भारतीय पौराणिक कथा आणि पुराणांमध्ये आढळतो, म्हणून ती एक अतिशय ऐतिहासिक आणि जुनी नदी मानली जाते.

• अलकनंदा नदीचे पाणी बहुतेक वीज निर्मितीसाठी वापरले जाते कारण नदीच्या प्रवाहावर 37 धरणे आहेत आणि ही सर्व धरणे वीज निर्मिती करतात.

मित्रांनो, ही अलकनंदा नदीबद्दलची सर्व माहिती होती. तुम्हाला हा लेख कसा वाटला? कमेंट करून नक्की सांगा.

FAQ